Etyczny dylemat związany ze stosowaniem siły lub ograniczeń w opiece psychiatrycznej obejmuje głębokie wyzwanie społeczne: jak zrównoważyć imperatyw humanitarnego leczenia z koniecznością opieki. To napięcie między ochroną praw jednostki a zapewnieniem dobrego samopoczucia pacjentów i opiekunów podsyca ożywioną debatę i podkreśla krytyczne zapotrzebowanie na innowacyjne podejścia w interwencjach psychiatrycznych. Podejścia te muszą opierać się na godności i współczuciu. Kiedy badamy tę kluczową kwestię, staje się oczywiste, że podejmowane są wspólne wysiłki na rzecz transformacji opieki psychiatrycznej, rzucając światło na niuansowe wzajemne oddziaływanie zasad etycznych i praktycznych aspektów zapewniania leczenia zdrowia psychicznego.
Próbując udoskonalić praktyki opieki psychiatrycznej, istotne badanie szczegółowo opisane w The Lancet Regional Health – Europe pod kierunkiem profesora Tilmana Steinerta z Uniwersytetu w Ulm miało na celu zbadanie wdrożenia wytycznych mających na celu ograniczenie stosowania środków przymusu w 55 oddziałach szpitalnych psychiatrycznych w całych Niemczech. Ta ambitna inicjatywa badawcza wyróżniała się kompleksowym podejściem i zatrudnieniem zewnętrznych konsultantów w celu ułatwienia wdrożenia wytycznych, co zaowocowało szczegółowymi wynikami, które wzbogacają naszą wiedzę na temat praktyk klinicznych w opiece psychiatrycznej.
Zastanawiając się nad celami badania, profesor Steinert stwierdził: „Głównym wynikiem badania PreVCo było to, że nie mogliśmy wykazać, że interwencja mająca na celu poprawę przestrzegania wytycznych miała znaczący wpływ na główny miernik wyniku, czyli częstotliwość stosowania środków przymusu na uczestniczących oddziałach”. Jednakże główną przyczyną tego negatywnego ustalenia był fakt, że mediana liczby zastosowanych środków przymusu spadła o 45% w porównaniu z wartością wyjściową do końca okresu interwencji na oddziałach interwencyjnych, ale także o 28% na oddziałach z listą oczekujących. Miało to najprawdopodobniej wpływ na efekty obserwacyjne, podczas gdy w tym samym czasie w czasie pandemii Covid-19 wzrosło stosowanie przymusu w szpitalach psychiatrycznych w Niemczech. Pomimo ambitnego celu, jakim jest ograniczenie stosowania środków przymusu, badanie wykazało znaczny postęp w innych obszarach praktyk opieki psychiatrycznej.
Godnym odnotowania sukcesem badania była wyraźna poprawa przestrzegania wytycznych wśród oddziałów interwencyjnych, mierzona za pomocą narzędzia oceny PreVCo. „Po roku wyniki zespołu pod względem wdrażania wytycznych były znacznie lepsze w grupie interwencyjnej” – zauważył profesor Steinert. Wynik ten sygnalizuje pozytywne przejście w stronę ustrukturyzowanych interwencji i ukazuje potencjał konsultantów zewnętrznych w kierowaniu takimi transformacyjnymi zmianami w praktykach klinicznych.
Badanie to stanowi także świadectwo ciągłego podążania w kierunku bardziej etycznej i skoncentrowanej na pacjencie opieki psychiatrycznej. Wnioski wyciągnięte z tych badań stanowią solidną podstawę dla przyszłych badań, podkreślając konieczność ciągłych innowacji w dążeniu do minimalizacji przymusu w opiece psychiatrycznej. Profesor Steinert trafnie podsumowuje: „Konieczne są dalsze badania przeprowadzone w ramach solidnych RCT o odpowiedniej mocy, aby zidentyfikować skuteczne interwencje ograniczające stosowanie przymusu w szpitalach psychiatrycznych”. To wezwanie do działania podkreśla zaangażowanie na rzecz poprawy opieki nad pacjentem oraz ochrony godności i praw osób przebywających w placówkach psychiatrycznych. Ogólnie rzecz biorąc, badania prowadzone przez profesora Tilmana Steinerta i jego zespół, analizując złożoność wdrażania zmian w praktykach opieki psychiatrycznej, wnoszą cenne informacje na temat wysiłków na rzecz ograniczenia przymusu. Wyniki badania oraz postępy w przestrzeganiu wytycznych stanowią drogowskaz dla przyszłych badań, torując drogę do dalszej poprawy opieki psychiatrycznej z poszanowaniem praw i godności wszystkich pacjentów.
ODNIESIENIE DO DZIENNIKA
Steinert, T. i in. (2023). „Wdrożenie wytycznych dotyczących zapobiegania przymusowi i przemocy (PreVCo) w psychiatrii: wieloośrodkowe, randomizowane badanie kontrolowane.” The Lancet Regional Health – Europe, 35, 100770. DOI: https://doi.org/10.1016/j.lanepe.2023.100770
O AUTORACH
Tilmana Steinerta jest profesorem psychiatrii i psychoterapii na Uniwersytecie w Ulm w Niemczech oraz dyrektorem Kliniki Psychiatrycznej Weissenau w ośrodkach psychiatrycznych w Südwürttemberg. Jest członkiem Europejskiej Grupy Badawczej ds. Przemocy w Psychiatrii oraz Europejskiej Sieci Badań nad Stosowaniem przymusu w psychiatrii FOSTREN. Prowadzi badania nad przemocą i przymusem od początku lat 90. XX wieku i opublikował ponad 200 artykułów w recenzowanych czasopismach (patrz pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=steinert+t&sort=date) oraz kilka książek, a także jest recenzentem wielu czasopism psychiatrycznych i agencji finansujących. Pełnił także funkcję biegłego niemieckiego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego w kwestiach etyki i przymusu. Jego główne zainteresowania badawcze to epidemiologia i subiektywne doświadczenie przymusu, etyka w psychiatrii, przemoc, zaburzenie osobowości typu borderline i schizofrenia.
Zofia Hirsch jest starszym psychiatrą na Oddziale Psychiatrii i Psychoterapii w Biberach w Niemczech. Studiowała medycynę i ekonomię w Tuebingen i Hagen w Niemczech oraz uczestniczyła w zaawansowanym szkoleniu jako specjalista psychiatrii w Centrum Psychiatrii Południowej Wirtembergii oraz neuroonkologii w Szpitalu Uniwersyteckim Uniwersytetu Eberhard-Karls i Instytucie Klinicznych Badań Mózgu Hertie w Tybindze. Jest członkiem zarządu Europejskiej Grupy Badawczej ds. Przemocy w Psychiatrii (EViPRG) oraz członkiem Europejskiej Sieci Badań nad Stosowaniem przymusu w psychiatrii FOSTREN. Brała udział w opracowaniu wytycznych niemieckiej praktyki klinicznej dotyczących profilaktyki przymusu i zachowań agresywnych w opiece psychiatrycznej oraz ogólnopolskiego, wieloośrodkowego RCT w celu wdrożenia wytycznych dotyczących oddziałów w rutynowej praktyce klinicznej.
Lieselotte Mahler jest dyrektorem Oddziału Psychiatrycznego Klinik Theodor-Wenzel-Werk w Berlinie. Jest kierownikiem grupy badawczej zajmującej się psychiatrią społeczną i usługami zdrowotnymi na Wydziale Psychiatrii i Neuronauk Charité w Berlinie i od ponad 10 lat prowadzi badania nad redukcją przymusu w psychiatrii ostrej. Lieselotte Mahler opublikowała wiele artykułów w recenzowanych czasopismach (patrz https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=lieselotte+mahler) i kilka książek. W szczególności opracowała „Weddinger Modell”, koncepcję psychiatryczną zorientowaną na powrót do zdrowia, która prowadzi do znacznego ograniczenia stosowania środków przymusu, a także ujednolicone wytyczne dotyczące sesji przeglądowych z pacjentami po zastosowaniu przymusu, które zostały dobrze ocenione pod kątem ograniczania negatywnych konsekwencji przymusu.
Dorothea Sauter jest pielęgniarką i naukowcem zajmującym się zdrowiem, mgr inż. Obecnie jest kierownikiem ds. rozwoju pielęgniarstwa w LWL-Klinikum Münster. Jest prezesem Niemieckiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Psychiatrycznego, pierwszym redaktorem niemieckiego podstawowego podręcznika pielęgniarstwa psychiatrycznego i współredaktorem czasopisma transferowego „Psychiatrische Pflege”. Jako pielęgniarka, menadżerka pielęgniarki, nauczycielka i badaczka, a także konsultantka i ekspertka na wiele różnych sposobów zajmowała się ograniczaniem środków przymusu i wdrażaniem skomplikowanych interwencji.
